Rọ đá bọc nhựa PVC
Rọ đá mạ kẽm
Rọ đá những định nghĩa và nguồn gốc của nó
Rọ đá ngày nay có thể bạn bắt gặp một vài lần trong đời mình, đâu đó ở kênh mương thủy lợi hoặc trên sườn núi dốc cạnh con đường nào đó mà bạn ngang qua. Có thể bạn thấy chúng mới lạ hoặc rất đẹp và ngăn nắp bên một dòng sông, hoặc rêu phong bên cạnh một chiếc cầu. Thực ra Rọ đá có từ xa xưa khi con người chống chọi với thiên nhiên, cải tạo thiên nhiên làm nên những công trình dân sinh chống xói mòn sông suối, sạt lở triền núi, bảo vệ đê điều. Đây là Rọ mà bạn thấy.
Xuất xứ Rọ đá
Rọ đá là một cái giỏ đựng đầy đá, đơn giản vậy thôi. Tiếng Anh gọi là Basket Gabion. Điều thú vị của Rọ đá là từ hàng ngàn năm trước, khi người Ai Cập sinh sống bên dòng sông Nil họ đã biết sử dụng những cái Giỏ bằng mây tre để đựng đất, cát hoặc đá để chế ngự dòng chảy của sông Nil. Người xưa đã biết dùng những cái Giỏ có hình dạng khác nhau, tròn, vuông, hình chữ nhật, tạo thành các khối mà ngày nay trong thuật ngữ xây dựng hạ tầng gọi là Rồng đá (Định hình tròn), Rọ đá hộc (Định hình khối vuông) Thảm rọ đá (định hình vuông hoặc chữ nhật rộng và mõng). Leonardo da Vince đã từng thiết kế một loại “Gabion” gia cố nền móng một lâu đài San Macro ở Milan.
Cho đến cuối thế kỷ thứ 19, Rọ đá được ứng dụng với nhiều hình thức sản xuất khác nhau phổ biến trong xây dựng dân dụng và được cấp bằng sáng chế bởi Gaetano Maccaferri ở Sacerno, Emilia Romagna. Tại Hoa Kỳ được sử dụng vào đầu tiên vào năm 1957 đến năm 1965 trên sông Bắc, Virginia và sông Zealand, New Hampshire.
Trong cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất, thời vũ khí còn sơ khai, thì các công sự bảo vệ lính bộ binh là điều cốt yếu của các bên tham chiến, rồng đá và rọ đá được tận dụng tối đa vì tính uyển chuyển dễ lắp đặt xây dựng và bảo vệ tối đa cho những người lính, các “giỏ” đất đá hình tròn trụ bằng mây tre này bảo vệ khá hiệu quả cho bộ binh trước súng đạn.
Minh họa một trục lưới máy đan Rọ đá chuyên dụng của Hưng Phú
Các biến thể trong thiết kế rọ đá
Rọ đá lưới thép hàn: Được định hình bằng khối hình chữ nhật hoặc hình Vuông, nhưng các thanh thép được hàn ngag và dọc khác nhau, tạo nên các mắt lưới hình ô vuông hoặc hình chữ nhật, độ dài ngắn khác nhau, và đường kính dây cũng khác nhau. Rọ đá lưới thép hàn. Thông thường rọ đá lưới thép hàn có đặc điểm định hình vuông vức, độ dung sai nhỏ, nhưng đòi hỏi dây đan phải lớn đường kính từ 4.00mm trở lên, thích hợp trong việc trang trí cảnh quan
Thiết kế giật cấp gọi là Rọ đá bẫy: ở những mái taluy cao, không thể xây dựng một bức tường dựng đứng vì cấu trúc khối dễ đổ sập, do đó các kỹ sư thường thiết kế một loại Rọ đá bẫy giật cấp như ruộng bậc thang. Rọ đá bẩy là một phát minh được cấp bằng sáng chế Betafence Limited của Mỹ. Thiết kế này đòi hỏi Rọ đá phải được sử dụng kết hợp với Vải địa kỹ thuật không dệt được lót một lớp bên dưới để chống xói mòn và tiêu thoát nước cho mái taluy.
Thiết kế dạng thảm đá: Được thiết kế với chiều cao từ 0.3 – 0,5m nhưng độ dài có thể lên tới 10m và rộng lên tới 3m cho mỗi tấm Thảm đá. Thường những thiết kế này thích hợp cho kè các bờ biển, hay dòng sông suối có bề mặt chịu xói mòn mạnh. Thiết kế này đòi hỏi có một lớp Vải địa kỹ thuật không dệt lót bên dưới, ngăn tấn công xói mòn của dòng nước gây sụp đổ cấu trúc của thảm bên trên.
Thiết kế dạng neo: Rọ đá neo là một dạng thiết kế biến thể trong các công trình xây dựng hiện đại kè giữ đất cho các triền núi, hoặc sông suối, một tấm lưới gắn chặt vào chiếc rọ hình khối để tạo đổ ổn định cho bức tường Rọ không bị đổ sập xuống dưới tác động của địa chất trên triền núi hoặc mái Taluy của bờ đập.
Rọ đá được sản xuất như thế nào ?
Theo ghi nhận của Hưng Phú trong quá trình thương mại Rọ đá và thảm đá trước khi tham gia vào sản xuất, thị trường rọ đá của Việt Nam mình bắt đầu từ khoảng năm 1998 đến năm 2003, khoảng thời gian này một số cơ sở nhỏ lẻ ở Sài Gòn và các tỉnh phía Bắc bắt đầu đan tay với dây đan thép mạ kẽm đường kính dây từ 1.5mm đến 3.00mm. Và bắt đầu từ năm 2003 tại Long Thành có một đơn vị nhập khẩu máy đan lưới thép mắt cáo 8cmx10cm của Đài Loan. Đến nay sản xuất Rọ đá trên toàn quốc có tầm khoảng 8 đến 10 đơn vị tham gia.
Máy đan rọ đá chuyên dụng của Hưng Phú được nhập từ Đài Loan
Rọ đá đan gia công bằng tay
Việc sản xuất gia công Rọ đá đan tay có ưu điểm là uyển chuyển không tốn quá nhiều mặt bằng nhà xưởng và mắt lưới của Rọ thay đổi một cách dễ dàng theo yêu cầu của khách hàng hoặc thiết kế của dự án. Nhược điểm lớn của đan tay là công suất thấp và chỉ đan được những Rọ đá có kích thước nhỏ, không thể đan tay bằng những tấm thảm lưới lớn.
Rọ đá sản xuất bằng máy đan chuyên dụng và máy hàn chuyên dụng
Ngày nay, các công trình hạ tầng cơ bản đòi hỏi một thiết kế với các biến thể Thiết kế Rọ đá đã nêu ở trên, Rọ đá và thảm đá đòi hỏi một khối lượng lớn trong thi công, do đó chỉ có dây chuyền sản xuất với các máy đan chuyên dụng mới đáp ứng được yêu cầu của dự án, sản xuất nhanh, độ chính xác cao, mắt lưới chuẩn và đều, cùng với các tiêu chuẩn thí nghiệm khắt khe nhất như độ bền kéo, độ dằn xóc các khối đá, độ đàn hồi, và các tiêu chuẩn phụ khác.
Trong sản xuất, máy đan chuyên dụng đan thành những tấm lưới thép mắt cáo xoắn kép được định hình theo Rọ hoặc Thảm, các tấm lưới được cắt theo chiều ngang của mắt lưới. Sau đó định hình chúng lại thành khối lập phương có chiều dài, rộng và cao khác nhau. Riêng về thiết kế Neo thì tấm lưới không cắt đi mà để liền khối và định hình thành Rọ Neo. Kích thước mắt lưới xoắn kép hiện nay tại Việt Nam được sử dụng nhiều nhất là 6cmx8cm, 8cmx10cm, 10cmx12cm, 12cmx14cm.
Có hai nhóm dây đan chính. Nhóm dây đan mạ kẽm và nhóm dây đan mạ kẽm bọc nhựa PVC. Dây đan mạ kẽm là dây đan có lỏi thép được mạ kẽm nhúng nóng, mật độ mạ kẽm dày mõng khác nhau tùy theo nhà cung cấp, mật độ mạ kẽm càng lớn thì dây đan càng chất lượng và bền vững cho công trình. Dây đan mạ kẽm bọc nhựa PVC là dây đan được đưa vào máy chuyên dụng bao bọc quanh lỏi thép một lớp nhựa PVC dày 1mm quanh nó, cũng giống như bọc nhựa cho dây điện mà bạn thường thấy, nhưng lớp nhựa bọc dây đan rọ đá đòi hỏi độ cứng hơn để chịu va đập khi thi công đá, và chịu lực xoắn của máy đan mà không bị bể hoặc bong xước.
Thông thường để đạt độ bền cho Rọ đá, trong sản xuất thường bọc nhựa dây đan PVC, cách gọi thông thường là Rọ đá bọc nhựa PVC. Hoặc các công trình kè sườn núi, đường cao tốc, ở những nơi không có nước mặn hoặc môi trường kềm hóa lớn thì các kỹ sư thường sử dụng Rọ đá mạ kẽm.
Có bao nhiêu loại Rọ đá
Dựa trên thiết kế của các biến thể Rọ đá, có thể chia thành các loại như sau
Rọ đá: Là biến thể của thiết kế khối lập phương hẹp có chiều cao từ 30cm, ví dụ như rọ đá có chiều dài, rộng, cao là 2x1x0,5m hoặc 2x1x1m hoặc 1x1x0,5m 2x1x0,3m. Rọ đá được thiết kế với các vách ngăn ở giữa để tạo khối vững chắc, tùy theo thiết kế của công trình. Hình dưới đây là một rọ đá bọc nhựa PVC dây đan được dựng ngay tại nhà máy của Hưng Phú.
Một rọ đá kích thước 2x1x1m được dựng tại nhà máy sản xuất Hưng Phú
Thảm rọ đá: Cũng là một biến thể của khối lập phương, nhưng Thảm rọ đá có chiều cao từ 0,3 đến 1m và có diện tích mặt không quá rộng, các thảm rọ đá thông thường có chiều dài, rộng và cao 2x2x0,3m hoặc 2x2x0,5m hoặc 4x1x1m hoặc 6x1x1m. Những kích thước này thường thích hợp cho công trình kè gối đường cao tốc (Gối đường cao tốc là vòng cung của đường chạy qua rìa của đèo hoặc núi)
Một thảm rọ đá kích thước 6x1x1m có vách ngăn ở giữa
Thảm đá: Là một biến thể trong thiết kế của Rọ đá, thông thường có chiều cao mõng và diện tích lớn, thảm đá trong thi công đòi hỏi có thiết bị chuyên dụng để thả xuống kênh mương. Thông thường thì thảm đá có chiều cao tối đa là 0,5m nhưng bề rộng của mặt thì có thể lên đến 10x2m hoặc 10x3m.
Rọ đá neo: Rọ đá neo là một loại rọ thông thường có kích thước thông dụng như nêu trên, nhưng khác biệt là có một tấm lưới liền khối với rọ để giữ cho cấu trúc công trình không bị sụp đổ, thông thường ở tấm neo, các kỹ sư chèn lót một lớp vải địa kỹ thuật ở bên dưới để tiêu thoát nước, giữ đất hoặc cát không xói mòn chân công trình. Các khối đá trong Neo thường chịu lực rất lớn dưới tác động của năng lượng dòng chảy của nước hoặc đất do đó Rọ đá Neo thường được “giằng” phía lớp trên cùng.
Rồng đá: Cũng là một biến thể trong thiết kế Rọ đá, nhưng Rồng đá có dạng hình trụ tròn được lèn đá bên trong và buộc túm hai đầu lại với nhau, một thình dạng giống như “cái lạp xưởng” mà bạn thấy, kích thước của Rồng đá tùy vào hiện trường thi công của công trình mà có bản thiết kế cụ thể, thường thì không quá lớn để thích hợp cho cơ giới phục vụ thi công.
Các tiêu chuẩn Rọ đá Hưng Phú
Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN
Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 10335:2014 là một bộ tiêu chuẩn do Bộ Giao thông vận tải tổ chức biên soạn và đề nghị, Tổng cục Đo lường Chất lượng thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố. Bộ tiêu chuẩn này lai tạp các tiêu chuẩn của ASTM, trong đó đa số trích dẫn từ bộ tiêu chuẩn ASTM A641 tiêu chuẩn dây thép mạ kẽm hoặc ASTM A764 tiêu chuẩn lưới thép mạ kim loại Carbon. Bạn có thể tham khảo cụ thể hơn. Ở đây
LỜI KẾT
Bài viết có tham khảo tài liệu khá nhiều nguồn cùng tham khảo trong bộ tiêu chuẩn của Hưng Phú biên soạn và đúc kết các kinh nghiệm trong công tác Sản xuất lưới thép xoắn kép cũng như gặp phải các vấn đề trong thương mại và thi công. Hưng Phú biên soạn tài liệu này giúp Khách hàng và chủ đầu tư có thể tham khảo các kiến thức về Rọ đá trong công tác xây dựng của mình.
Nếu quý khách hàng muốn có thêm thông tin bài viết mới, xin hãy đăng ký một email để cập nhật vào hộp thư của mình, hoặc một yêu cầu báo giá, quý khách hàng có thể gửi trực tiếp đến người phụ trách bán hàng theo hotline phía trên, hoặc thông tin về thông số kỹ thuật, kinh nghiệm thi công dựng tại công trường. Trân trọng cám ơn đã theo dõi.
Hình ảnh sản phẩm của Hưng Phú
Một vài hình ảnh sản phẩm Rọ đá mà Hưng Phú sản xuất, với các mắt lưới xoắn kép D=6cm, D=8cm, D=10cm
